Kronik Ürtikerin Belirtileri Nelerdir ?

Ürtiker vücutta kabarıklıkların yanı sıra dudak ve göz kapaklarında şişmeye de neden olabilir.

Halk arasında kurdeşen diye anılan ürtiker, adını ürtika yani ısırgan otundan alır. Ürtiker hastalığında aynen deriye ısırgan otu değdiğinde ortaya çıkan kabarıklıklar gibi aşırı kaşıntılı kabarıklıklar çıkar. Bu kabarıklıkların özelliği yer değiştirmesi ve iz bırakmadan birkaç saat içerisinde kaybolmasıdır. Boyutları milimetreden onlarca santime uzanabilir, ortası soluk yuvarlak halkalar şeklinde de görülebilir.

Hastaların yaklaşık %40’ında ürtiker derin dokuları ve mukozal bölgeleri de tutar ve bu durumda göz ve dudak şişmesi, el, avuç ve genital bölgelerde şişme meydana gelebilir. Bu klinik bulguya ‘anjiyoödem’ denir. Bu durum hastada aşırı endişeye yol açar ve genellikle acile başvurmasına neden olur. 

Kronik spontan ürtiker dışında uyarılabilir ürtiker de kronik ürtikerin tiplerindendir ve bir hastada hem spontan (kendiliğinden olan ürtiker) hem uyarılabilir ürtiker bir arada olabilir. Bunların çeşitleri şunlardır:

1. Semptomatik dermografizm: Sert bir obje ile çizilen deride çizgi şeklinde ürtiker kızarıklık ve şişliklerinin gelişmesine bu isim verilir. Olağan ürtikerli hastalarda da bu bulguya rastlanabilir

2. Kolinerjik ürtiker: Özellikle vücudun ısısını artıran egzersiz ya da terleme gibi durumlarda ortaya çıkan ürtikerdir. Ürtiker lezyonları minik yanma hissi olan kabarıklıklar şeklindedir.

3. Soğuk ürtikeri: Soğuğa maruziyet (karlı, rüzgârlı hava, soğuk bir denizde yüzmek gibi) ile tetiklenen ürtiker. Soğuğun temas ettiği vücut bölgelerinde kabarıklıklar ortaya çıkar. Bazen soğuk içecekler veya dondurma ile dil, yutak, boğaz şişmesi ortaya çıkabilir ve hayatı tehdit edebilir. Bu hastalar için soğuk havuza ya da denize atlamak şiddetli reaksiyonlara neden olabilir.

4. Solar ürtiker: Güneş ile ve bazen görünür ışık ile tetiklenen ürtiker

5. Akuajenik ürtiker: Suya temas ile tetiklenen ürtiker, ürtiker lezyonları minik kabarıklıklar şeklindedir.

6. Basınç ürtikeri: Uzun süreli basınca kalan alanlarda (kıyafet lastiklerinin sıktığı alanlar, ayak tabanları, kalça gibi) ortaya çıkan ürtiker çeşididir. Lezyonlar kaşıntıdan ziyade yangılı ve ağrılı şişlikler şeklindedir.

Prof. Dr. Emek Kocatürk Göncü